Τον Ιανουάριο 2022 ολοκληρώθηκε το Στρατηγικό Σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας 2022-2024. Η διαμόρφωση του νέου Στρατηγικού πλαισίου ήταν απόρροια του νόμου 4763/2020 (A’ 254), ο οποίος ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2020 και επέφερε ουσιαστικές και οργανωτικές ρυθμίσεις σε όλο το φάσμα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης.

Το όραμα της νέας Στρατηγικής είναι: «να καταστεί η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση από λύση ανάγκης για λίγους, σε συνειδητή επιλογή και εργαλείο απασχόλησης για πολλούς. Να αξιοποιηθεί η Διά Βίου Μάθηση και ειδικότερα ο άξονας  της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Ενηλίκων ως εργαλείο αναβάθμισης δεξιοτήτων, προσωπικής ανέλιξης, ανάπτυξης  της ενεργούς πολιτειότητας και άρσης των κοινωνικών αποκλεισμών του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Τέλος, να αποτελέσει η Νεολαία πυλώνα προτεραιότητας σε όλες τις επιμέρους εθνικές πολιτικές».

Οι βασικές αλλαγές-μεταρρυθμίσεις που επέρχονται με το ν.4763/20 και τη νέα Στρατηγική για την Ε.Ε.Κ., Δ.Β.Μ. και Νεολαία, αφορούν συνοπτικά τα εξής:

Με τον ν. 4763/2020 για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και τη Διά Βίου μάθηση πραγματοποιήθηκε ολιστική μεταρρύθμιση στο συγκεκριμένο τομέα. Τρεις είναι οι βασικοί άξονες της Μεταρρύθμισης:

Άξονας 1: Για πρώτη φορά διαμορφώθηκε ο κοινός στρατηγικός σχεδιασμός της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, σε διακριτά επίπεδα προσόντων, προς αποφυγή επικαλύψεων δομών και υπηρεσιών.

Καθιερώθηκε το Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.), το οποίο αναπτύσσεται στα επίπεδα 3, 4 και 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, κατ’ αντιστοιχία με εκείνα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων.

• Επίπεδο 3: Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.) και Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας (ΕΠΑ.Σ.) της Δ.ΥΠ.Α. (πρώην Ο.Α.Ε.Δ.)
• Επίπεδο 4: Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.) και τα Λύκεια των Ενιαίων Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων-Λυκείων (ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ-Λ.)
• Επίπεδο 5: Δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Δ.Ι.Ε.Κ.) και το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ.

Άξονας 2: Η άμεση σύνδεση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης με την αγορά εργασίας, με την ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό τους σε Κεντρικό και σε Περιφερειακό Επίπεδο.

• Συστάθηκε το Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.) με τριετή θητεία, με συμμετοχή και των κοινωνικών εταίρων, εκπροσώπων της αγοράς και λοιπών εμπλεκόμενων φορέων.
• Σε κάθε Περιφέρεια της χώρας συστάθηκαν Συμβούλια Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας (Σ.Σ.Π.Α.Ε.).

Άξονας 3: Η αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και κατάρτισης, αρχικής και συνεχιζόμενης, σε επίπεδο δομών, διαδικασιών, προγραμμάτων σπουδών – οδηγών κατάρτισης και πιστοποίησης.

Η μεταρρύθμιση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και στηρίζεται σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Διά Βίου Μάθηση και όχι σε αποσπασματικές παρεμβάσεις, με κύριο στόχο τη σύνδεσή τους με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, με την ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων. Το άναρχο και νεφελώδες τοπίο των προηγούμενων ετών τακτοποιήθηκε σφαιρικά και ολιστικά, με συνολικές και σωρευτικές αλλαγές που έχουν ως αφετηρία το νέο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει πλέον την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (Ε.Ε.Κ.), όπως αυτό αποτυπώθηκε στον νόμο 4763/2020 και στηρίζεται σε ένα στιβαρό σύστημα διακυβέρνησης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης, σταχυολογώντας, πραγματοποιήθηκαν μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

• Ιδρύθηκαν νέες δομές Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Πιο συγκεκριμένα:
  • • 25 Πρότυπα ΕΠΑ.Λ.
    • 10 Πειραματικά Δ.Ι.Ε.Κ.
    • 5 Θεματικά Δ.Ι.Ε.Κ.
    • 3 Ε.Σ.Κ. με έμφαση στη Ναυπηγοεπισκευαστική Βιομηχανία

• Περισσότερες από 30 ειδικότητες (νέες/πειραματικές/με πιλοτικό πρόγραμμα), καθώς και 3 ειδικότητες για άτομα με προβλήματα όρασης ή και ακοής, σε συνεργασία με την ΕΣΑμεΑ.
• Ιδρύθηκαν Κλαδικά Συμβούλια Δεξιοτήτων – Ίδρυση του 1^ου Κλαδικού Συμβουλίου Δεξιοτήτων (Τομέας Κλωστοϋφαντουργίας, Ένδυσης, Υπόδησης και Δέρματος).
• Καθιερώθηκε Αμειβόμενη πρακτική άσκηση: Για πρώτη φορά, η υποχρεωτική πρακτική άσκηση που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών όλων των καταρτιζόμενων των Ι.Ε.Κ. είναι αμειβόμενη.
• Καθιερώθηκε Στεγαστικό επίδομα: Για πρώτη φορά προβλέφθηκε και καθιερώθηκε στεγαστικό επίδομα για τους καταρτιζόμενους στα Ι.Ε.Κ.
• Εξασφαλίστηκε η διαπερατότητα του συστήματος: Εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς στεγανά που δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους ενδιαφερόμενους. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα έγινε πλέον από τα πιο σύγχρονα διεθνώς.
• Σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε νέο πλαίσιο του Μεταλυκειακού Έτους – Τάξης Μαθητείας: εξασφαλίστηκε η συμμετοχή περισσότερων έμπειρων, μόνιμων εκπαιδευτικών των ΕΠΑ.Λ., οι οποίοι πλέον και αμείβονται.
• Καθιερώθηκε Παράλληλο μηχανογραφικό δελτίο: Με το παράλληλο μηχανογραφικό δελτίο, το οποίο  μπορούν από το 2021  να συμπληρώνουν οι νέοι που συμμετέχουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, αποκτούν μια ξεκάθαρη, συνολική, ελκυστική εικόνα για τις αναβαθμισμένες, εναλλακτικές επιλογές τους στο πλαίσιο της Ε.Ε.Κ., καλύπτοντας ποιοτικά και αποτελεσματικά τον χώρο μεταξύ Λυκείου και Πανεπιστημίου.
• Αποκατάσταση του Τυπικού χαρακτήρα της Επαγγελματικής Κατάρτισης: με τον νόμο της μεταρρύθμισης (ν. 4763/2020) η επαγγελματική κατάρτιση ανήκει πλέον στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα.